انتقال سرقفلی به فرزند از جمله موضوعاتی است که در ظاهر ساده به نظر می‌رسد، اما در عمل جزئیات و پیچیدگی‌های قانونی زیادی دارد. بسیاری از والدین تصور می‌کنند چون قصدشان کمک به فرزند است، می‌توانند به سادگی سرقفلی مغازه را به او واگذار کنند. اما طبق قوانین موجر و مستاجر، برای این نوع واگذاری باید مراحلی طی شود و برخی مجوزها از مالک یا مراجع رسمی گرفته شود. در این مقاله از گروه حقوقی آراد، تمامی نکات لازم درباره انتقال سرقفلی به فرزند را بهصورت کامل، مرحله‌به‌مرحله و بر اساس قوانین روز بررسی می‌کنیم.
همین حالا مشکل حقوقی خود را با کارشناس ما در میان بگذارید
مفهوم سرقفلی و دلیل انتقال آن به فرزند
سرقفلی حقی است که به موجب قرارداد یا عرف، به مستاجر ملک تجاری داده میشود تا از منافع آن ملک استفاده کند. معمولا این حق در طول سال‌ها ارزشمند میشود و به نوعی دارایی قابل انتقال محسوب می‌گردد.
بسیاری از والدین تمایل دارند سرقفلی مغازه را برای حفظ تجارت خانوادگی یا حمایت مالی از فرزندشان منتقل کنند. این انتقال می‌تواند از طریق هبه سرقفلی به فرزند (بخشش رایگان)، یا از راه صلح سرقفلی بین پدر و پسر (انتقال با سند صلح رسمی) انجام شود.
نکته مهم این است که هر نوع انتقال، حتی اگر میان اعضای خانواده باشد، باید طبق قانون انجام شود و بدون مجوزهای لازم، ممکن است توسط دادگاه باطل اعلام شود.
شرایط قانونی انتقال سرقفلی به اعضای خانواده
بر اساس قانون روابط موجر و مستاجر مصوب ۱۳۷۶ و همچنین ماده ۱۹ قانون سال ۱۳۵۶، مستاجر تنها در صورتی حق واگذاری سرقفلی به غیر را دارد که در قرارداد چنین اجازه‌ای ذکر شده باشد. بنابراین:
- اگر در اجارهنامه آمده باشد «مستاجر حق انتقال به غیر دارد»، میتوان سرقفلی را بدون رضایت مالک به فرزند منتقل کرد.
- اگر چنین بندی وجود نداشته باشد، باید رضایت مالک برای انتقال گرفته شود.
در بسیاری از موارد، والدین بدون اطلاع از این نکته اقدام به انتقال سرقفلی بدون اجازه مالک می‌کنند و همین موضوع باعث بروز دعوای حقوقی میشود. برای جلوگیری از چنین مشکلاتی، بهتر است پیش از هر اقدامی از وکیل متخصص سرقفلی مشاوره بگیرید.
مدارک لازم برای انتقال سرقفلی
تماس جهت مشاوره حقوقی رایگان
تماس از ساعت 9:00 صبح الی 18:00 بعد از ظهر
برای انجام انتقال قانونی سرقفلی به فرزند در دفترخانه اسناد رسمی، وجود مدارک زیر الزامی است:
- سند یا اجارهنامه رسمی ملک تجاری
- کارت ملی و شناسنامه طرفین (والد و فرزند)
- اجازه انتقال سرقفلی از مالک، در صورت لزوم
- فیش‌های پرداختی مالیات سرقفلی
- گواهی انحصار وراثت در صورتی که انتقال بعد از فوت مستأجر انجام شود
وجود این مدارک باعث میشود سند رسمی انتقال سرقفلی در اداره ثبت کاملاً معتبر باشد و از هرگونه ادعای بعدی توسط مالک یا اشخاص دیگر جلوگیری شود.
مراحل انتقال سرقفلی در دفترخانه
انتقال سرقفلی به فرزند در دفترخانه فرآیندی رسمی است که به صورت مرحله‌به‌مرحله انجام میشود. این مراحل به شرح زیرند:
- بررسی اجارهنامه و مجوز انتقال: دفترخانه ابتدا باید مطمئن شود که حق انتقال در قرارداد وجود دارد یا رضایت مالک گرفته شده است.
- استعلام از اداره مالیات و شهرداری: برای تعیین مالیات و بدهی‌های احتمالی.
- تعیین ارزش سرقفلی مغازه: توسط کارشناس رسمی دادگستری انجام میشود تا مبنای محاسبه مالیات مشخص گردد.
- تنظیم سند رسمی انتقال: در این مرحله، وکیل یا سردفتر، قرارداد انتقال را با ذکر نوع آن (هبه یا صلح) تنظیم می‌کند.
- پرداخت مالیات و هزینه دفترخانه: پس از پرداخت، سند نهایی امضا و انتقال قطعی میشود.
نکته مهم: انتقال سرقفلی با سند عادی فاقد اعتبار است و در مراجع قضایی پذیرفته نمی‌شود. تنها سند رسمی ارزش حقوقی دارد.
تفاوت هبه و صلح در انتقال سرقفلی به فرزند
یکی از سؤالات رایج میان موکلان این است که آیا بهتر است سرقفلی را ببخشند یا با صلح‌نامه منتقل کنند؟ هر دو روش قانونی هستند اما تفاوت‌هایی دارند:
- در هبه سرقفلی به فرزند، انتقال بدون دریافت مبلغی انجام میشود و والد سرقفلی را به صورت رایگان واگذار می‌کند. این نوع انتقال ساده است ولی در بعضی شرایط ممکن است قابلیت رجوع داشته باشد.
- در مقابل، صلح سرقفلی بین پدر و پسر از لحاظ حقوقی محکم‌تر است. چون در قالب عقد صلح، امکان برگشت یا ادعای بعدی وجود ندارد و انتقال کاملا قطعی است.
بنا به تجربه وکلا، در موارد خانوادگی بهتر است از سند صلح رسمی استفاده شود تا مالکیت فرزند از هر نظر تثبیت گردد.
هزینه انتقال سرقفلی در دفترخانه
هزینه انتقال سرقفلی در دفترخانه
هزینه انتقال شامل سه بخش است:
- حق‌الثبت دفترخانه (بر اساس ارزش سرقفلی)
- مالیات انتقال سرقفلی به فرزند
- حق‌الزحمه تنظیم سند و کارشناسی
بسته به شهر، ارزش ملک و نوع انتقال (هبه یا صلح)، این هزینه متفاوت است. پیش از امضای سند، می‌توانید با مشاوره حقوقی انتقال سرقفلی از رقم دقیق و قانونی مطلع شوید.
نقش مالک در فرایند انتقال سرقفلی
در اکثر پرونده‌ها، نقش مالک در تعیین سرنوشت انتقال بسیار مهم است. اگر در قرارداد اجاره، عبارت «حق انتقال به غیر ندارد» آمده باشد، بدون رضایت مالک برای انتقال سرقفلی هیچ دفترخانه‌ای اجازه تنظیم سند را نخواهد داشت. اما در صورتی که این حق صریحا به مستاجر داده شده باشد، مالک نمی‌تواند مانع واگذاری به فرزند شود.
در صورت بروز اختلاف، مستاجر می‌تواند با استناد به ماده ۱۹ قانون ۱۳۵۶ از دادگاه درخواست صدور مجوز انتقال بدهد. این کار معمولاً با همراهی یک وکیل سرقفلی انجام میشود تا مستندات قانونی به شکل کامل ارائه گردد.
ارزش گذاری سرقفلی و مالیات انتقال
ارزش سرقفلی بر اساس موقعیت مغازه، میزان فروش، سابقه فعالیت تجاری، متراژ و نوع صنف تعیین میشود. ارزش‌گذاری سرقفلی معمولا توسط کارشناس رسمی دادگستری انجام میشود تا رقم واقعی مشخص شود.
بر پایه این ارزش، مالیات نقل و انتقال سرقفلی محاسبه می‌گردد. اگر انتقال بین اعضای خانواده، مثل والد و فرزند باشد، معمولا نرخ مالیات کمتر است. البته پرداخت مالیات انتقال شرط ثبت نهایی سند محسوب میشود.
مشاوره حقوقی و نقش وکیل در انتقال سرقفلی
انجام مراحل انتقال سرقفلی بدون آگاهی از جزئیات قانونی می‌تواند خسارت‌بار باشد. اشتباه در تنظیم سند یا نداشتن اجازه مالک، ممکن است باعث از بین رفتن حق سرقفلی شود. به همین دلیل، بهترین تصمیم قبل از اقدام، دریافت مشاوره حقوقی انتقال سرقفلی از یک وکیل سرقفلی است.
وکیل انتقال سرقفلی در گروه حقوقی آراد با بررسی قرارداد اجاره، وضعیت مالکیت، شرایط مالیاتی و نوع انتقال، بهترین مسیر قانونی را برای شما انتخاب می‌کند. خدمات ما شامل تنظیم قرارداد صلح یا هبه، محاسبه مالیات، دریافت رضایت مالک و دفاع در دعاوی سرقفلی است.
سخن آخر
در نگاه اول ممکن است انتقال سرقفلی به فرزند موضوع ساده‌ای به نظر برسد، اما جزئیات قانونی آن اگر رعایت نشود، می‌تواند مشکلات جدی ایجاد کند. برای انتقال درست و امن، باید رضایت مالک گرفته شود، مالیات پرداخت گردد و سند رسمی تنظیم شود.
همچنین توصیه میشود از وکیل سرقفلی با تجربه کمک بگیرید تا انتقال، از نظر قانونی بدون ایراد و قابل استناد باشد. گروه حقوقی آراد آماده است تا از اولین گام تا تنظیم سند رسمی در کنار شما باشد و تمام خدمات تخصصی مربوط به دعاوی و انتقال سرقفلی را ارائه دهد.
سوالات متداول
- آیا میتوان سرقفلی را به فرزند بخشید؟
بله، انتقال بهصورت هبه یا صلح ممکن است، اما باید در دفترخانه و با سند رسمی انجام شود. - آیا انتقال سرقفلی نیاز به اجازه مالک دارد؟
بستگی به مفاد قرارداد دارد. اگر در اجارهنامه حق انتقال به غیر ذکر نشده باشد، باید رضایت مالک گرفته شود. - مالیات انتقال سرقفلی به اعضای خانواده چقدر است؟
نرخ آن بر اساس ارزش کارشناسی تعیین میشود و معمولا در انتقال خانوادگی کاهش مییابد.